والک پلو، غذای بهاری تهرانی‌ها
بهار برای بسیاری از اهالی تهران فقط فصل شکوفه‌ها و هوای تازه نیست؛ بلکه زمانی است برای چشیدن طعم یکی از غذاهای سنتی و فصلی شمیران، یعنی والک پلو. کافی است در این فصل به بازار تجریش سر بزنید تا دسته‌های سبز والک کوهی، شما را به طبخ این غذای خوشمزه وسوسه کند. والک پلو نه‌تنها یک وعده خوش‌طعم، بلکه میراثی از آشپزی اصیل تهرانی‌هاست که نسل به نسل منتقل شده است.
والک چیست؟
والک گیاهی خودرو و کوهستانی است که به دلیل شباهت عطر و طعمش به سیر، به آن سیر کوهی یا سیر وحشی نیز می‌گویند. این سبزی تنها در فصل بهار رشد می‌کند و در بقیه فصول سال به سختی یافت می‌شود. والک سرشار از ویتامین‌های A، B و C و همچنین مواد معدنی مهمی همچون آهن، منیزیم، فسفر، سلنیوم و روی است. همین خواص سبب شده است که قدیمی‌های شمیران باور داشته باشند خوردن والک پلو در بهار بدن را در برابر بیماری‌ها مقاوم کرده و نیروی تازه‌ای به انسان می‌بخشد.
مواد لازم برای تهیه والک پلو تهرانی
- برنج: ۴ پیمانه
- والک تازه: ۵۰۰ گرم
- نمک: به مقدار لازم
- روغن: به مقدار لازم
- زعفران دم‌کرده: به مقدار لازم
طرز تهیه والک پلو به روش اصیل
۱. خیساندن برنج
همانند دیگر پلوهای ایرانی، نخستین مرحله خیساندن برنج است. برنج را پاک کرده، چند بار با آب سرد بشویید و سپس با کمی نمک و آب خیس کنید تا حداقل ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت بماند. این کار باعث می‌شود برنج هنگام پخت بهتر قد بکشد و خوش‌پخت‌تر شود.
۲. پاک کردن والک
ریشه‌ها، برگ‌های خشک یا ضخیم والک را جدا کرده و فقط بخش‌های تازه را نگه دارید. والک‌ها را ضدعفونی کرده و پس از خشک شدن، به قطعات ۲ سانتی‌متری خرد کنید.
۳. جوشاندن والک و برنج
در قابلمه‌ای مناسب آب را به جوش آورید. ابتدا والک‌های خرد شده را به مدت ۲ تا ۵ دقیقه در آب بجوشانید تا نرم شوند. سپس برنج را اضافه کنید و حدود ۸ دقیقه بجوشانید تا دانه‌های برنج ترک بردارند و مغز آن‌ها نشاسته‌ای نباشد. حالا برنج و والک را با هم آبکش کنید.
۴. دم کردن والک پلو
کف قابلمه کمی روغن بریزید و ته‌دیگ دلخواه خود (سیب‌زمینی، نان یا کاهو) قرار دهید. سپس برنج و والک آبکش‌شده را داخل قابلمه بریزید و روی آن کمی زعفران دم‌کرده اضافه کنید. برای دم کشیدن بهتر، با انتهای کفگیر چند سوراخ در برنج ایجاد کنید. قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و اجازه دهید به مدت ۵۰ دقیقه تا ۱ ساعت دم بکشد.
شیوه‌های سرو
والک پلو به تنهایی یک غذای کامل است، اما تهرانی‌ها معمولا آن را با خورشت مرغ ربی، مرغ زعفرانی، ماهی سرخ‌کرده یا حتی نیمرو و کوکو سبزی سرو می‌کنند. این ترکیب‌ها باعث می‌شود طعم سیرمانند والک با مواد پروتئینی متعادل شده و غذایی خوش‌طعم و مقوی به دست آید.
گونه‌های مختلف والک پلو
هرچند والک پلو غذایی تهرانی است، اما در دیگر شهرهای ایران نیز به شکل‌های متفاوت طبخ می‌شود. در کرمانشاه، برای مثال، والک پلو را با روغن کرمانشاهی تهیه می‌کنند که عطر خاصی به غذا می‌بخشد. در برخی نقاط نیز به آن سیموکه پلو یا شیرک پلو می‌گویند. همچنین برخی خانواده‌ها ترجیح می‌دهند والک پلو را به صورت کته درست کنند؛ در این روش ابتدا والک را کمی در روغن تفت می‌دهند و سپس همراه برنج، آب و نمک می‌پزند تا دم بکشد.
خواص سلامتی والک
مصرف والک علاوه بر طعم خاصش، فواید دارویی نیز دارد. این گیاه می‌تواند به کاهش فشار خون، بهبود گوارش، رفع نفخ و حتی محافظت از قلب کمک کند. همچنین خاصیت سم‌زدایی و تقویت سیستم ایمنی بدن دارد و همانند سیر، اثرات مثبتی بر پاکسازی بدن از عفونت‌ها و رادیکال‌های آزاد بر جای می‌گذارد.
نتیجه‌گیری
والک پلو تنها یک غذا نیست؛ بخشی از فرهنگ غذایی تهران و شمیران است که در فصل بهار رنگ و بوی خاصی به سفره‌ها می‌بخشد. ترکیب سادگی در تهیه، طعم دلنشین و خواص بی‌شمار والک، این پلو را به غذایی فراموش‌نشدنی بدل کرده است. اگر تا به حال طعم آن را نچشیده‌اید، فرصت را از دست ندهید و با پختن والک پلو در خانه، تجربه‌ای اصیل از آشپزی تهرانی داشته باشید